اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات زراعی ژنوتیپ های گندم نان در منطقه مراغه

به منظور مطالعه عملکرد دانه و برخی خصوصیات زراعی ژنوتیپ های گندم نان در محیط های دیم و آبیاری تکمیلی، این پژوهش با 23 ژنوتیپ درایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه طی دو سال زراعی (89- 1387) اجرا و از صفات زراعی مختلف یادداشت برداری به عمل آمد. بر اساس نتایج، اثرمحیط بر کلیه صفات مورد مطالعه معنی دار بود. بین ژنوتیپ ها نیز از نظر صفات شاخص برداشت، تعداد سنبله بارور در متر مربع و عملکرد دانه اختلاف معنی دار در سطح احتمال 5 درصد و از نظر وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله اختلاف معنی دار درسطح احتمال یک درصد وجود داشت. اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، شاخص برداشت وتعداد دانه در سنبله در سطح احتمال یک درصد و بر صفت عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم با آبیاری تکمیلی (45 میلی متر در زمان کاشت) و شرایط دیم به ترتیب 4412 و 2989 کیلوگرم در هکتار بود که آبیاری تکمیلی منجر به افزایش معنی دار عملکرد دانه (1423 کیلوگرم در هکتار) شد. آبیاری تکمیلی باعث افزایش معنی دار در تعداد سنبله بارور در مترمربع (134 عدد)، شاخص برداشت (3 درصد)، وزن هزاردانه (4 گرم)، عملکرد بیولوژیک (بیش از 96/2 تن)و طول دوره پرشدن دانه (4 روز) نسبت به شرایط دیم شد. ژنوتیپ های شماره 16 (pyn/bau//bonito) و 17 (suben-7) به ترتیب با 5256 و 5109 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه، 9/11 و 8/11 تن در هکتار عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و بهره وری آب بالاتر و وزن هزار دانه بیشتر، برای محیط آبیاری تکمیلی مناسب تشخیص داده شدند.